Europol heeft in haar jaarlijkse European Union Terrorism Situation and Trend Report 2025 (TE-SAT) gewaarschuwd voor de groeiende rol van geavanceerde technologieën in terroristische activiteiten. Extremisten maken volgens het rapport steeds meer gebruik van end-to-end-encryptie, VPN’s, de Tor-browser en cryptovaluta om hun communicatie en financiering te verbergen.

Encryptie en anonimiteit in handen van extremisten
Het rapport benadrukt dat end-to-end-versleutelde communicatiediensten, zoals bepaalde berichtenapps, een "veilige haven" bieden voor terroristen. Deze platforms worden ingezet voor rekrutering, het coördineren van aanvallen, het verspreiden van propaganda en het aanzetten tot geweld. "Dankzij de opkomst van meerdere end-to-end-versleutelde diensten die een hoog niveau van anonimiteit garanderen, blijft dit een groot probleem," aldus Europol.

Daarnaast gebruiken extremisten versleutelde schijven, VPN’s en de Tor-browser om hun online activiteiten te verbergen. Volgens Europol tonen zij een "hoog niveau van operationele veiligheid" door deze tools in te zetten.

Generatieve AI en cryptovaluta als nieuwe dreigingen
Het rapport signaleert ook dat generatieve kunstmatige intelligentie (AI) een steeds prominentere rol speelt bij het creëren en verspreiden van propaganda en haatzaaiende uitlatingen. Europol stelt dat het gebruik van AI voor deze doeleinden "ongekende niveaus" heeft bereikt.

Ook cryptovaluta blijven een belangrijk middel voor terroristen om anoniem geldstromen te faciliteren. Europol merkt op dat digitale valuta essentieel zijn geworden voor het financieren van terroristische netwerken.

Europese Commissie kondigt tegenmaatregelen aan
Eurocommissaris Magnus Brunner (Binnenlandse Zaken) reageerde op het rapport en verwees naar de recent gepubliceerde interne veiligheidsstrategie van de Europese Commissie. Daarin zijn plannen opgenomen om de dreigingen van online extremisme aan te pakken. Brunner benadrukte dat het tegengaan van het misbruik van digitale platforms een prioriteit is.

Expert waarschuwt voor overdreven reacties
Beveiligingsexpert Bruce Schneier, die al in 2009 waarschuwde voor de risico's van overreacties op terrorisme, benadrukt dat terrorisme relatief zeldzaam blijft. "Er zijn maar weinig mensen die terrorist willen zijn, en een aanslag plegen is veel moeilijker dan vaak wordt voorgesteld," aldus Schneier. Volgens hem leiden overdreven politieke reacties tot security theater – schijnveiligheidsmaatregelen die meer schade aanrichten dan ze voorkomen.

Aantal doden door terrorisme in EU blijft laag
Het rapport vermeldt dat vorig jaar in de Europese Unie, met ruim 449 miljoen inwoners, vijf mensen om het leven kwamen door terroristische aanvallen. Dit onderstreept volgens experts dat, ondanks de toenemende technologische middelen van extremisten, het daadwerkelijke risico beperkt blijft.

Europol blijft echter waakzaam en pleit voor een gebalanceerde aanpak die zowel de digitale dreigingen aanpakt als de privacyrechten van burgers beschermt.

Bronnen: Europol TE-SAT 2025, Europese Commissie, statements van Bruce Schneier (2009).